Tek heceli kelimelerde çoğunun, çok heceli, kelimelerde hecelerden birinin ötekilere göre daha yüksek ses tonuyla, daha baskılı olarak ve öteki hecelerden daha belirgin biçimde söylenmesi: Bir ka'yık, 'hemen, 'Ordu gibi.
Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü (594)
Kelime Vurgusu hakkında henüz yorum yazılmamış. Üstteki formu kullanarak ilk yorumu yazabilirsiniz.
Bağlama: Bir kelimenin sonses ünsüzü ile ondan sonra gelen kelimenin önses ünlüsünü veya ünlü ile başlayan ilk hecesini birleştirerek tek bir hece halinde söyleme veya okuma: yıkım emri
Ünsüz Benzeşmesi:
1. İç seste yan yana iki ünsüz bulunan yerlerde veya söyleniş bakımından aynı durumda bulunan komşu kelimelerin son ve ön sesleri arasında bazen iki ünsüzden birinin kendisine yakın boğumlanma niteliği taşıyan öteki tarafından büsbütün veya kısmen benzeştirilmesi olayı: kanbur > kambur, çenber > çember, Hatice > Hacca gibi.
2. Sert ünsüzle biten sözcüklerimize (f, h, s, ş, p, ç, t, k) "c, d, g" ünsüzleriyle başlayan bir ek ulandığında eklerin başındaki yumuşak ünsüzler sertleşerek "ç, t, k" ye dönüşür. Buna ünsüz benzeşmesi denir.
Kaynaşma: Ayrı hecelerdeki iki ünlünün bir tek ünlüde veya birden çok hecedeki seslerin tek hecede toplanması olayı. Bu olay daha çok kelime birleşmelerinde görülür: gidemedim (>ket-e-umadum), sekiz on > seksen, dokuz on > doksan, cumartesi (>Cuma ertesi) gibi.
Bağlayıcı Ünsüz:
1. Ünlüyle biten kelime kök ve gövdelerine ünlü ile başlayan bir ek eklendiğinde veya ünlüyle başlayan başka bir kelime ile birleştiğinde aradaki ses boşluğunu ve ünlü çatışmasını önlemek için kullanılan ünsüz, koruyucu ünsüz: anla-y-an, dinle-y-en gibi.
2. Ünlüyle biten sözcükler, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında, iki ünlünün yan yana gelmesini önlemek amacıyla araya n, s, ş, y ünsüzlerinden birini alır. Buna kaynaşma, bu harflere de kaynaştırma harfi denir.