Türkçe Terimler Sözlüğü

Tirşe nedir? ne nemek? hakkında kısaca bilgi

Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Tirşe

Üzerine yazı yazılacak şekle konulmuş hayvan derisine verilen ad. İyisi genç dana derisinden, adileri koyun ve keçi derisinden yapılırdı. Eski yazılara göre tirşe şöyle yapılırd; Deri, kılları kesilip kireçlendikten sonra ağaçtan bir dayanak üstüne serilir, içi kazınarak, yapışık kalmış et ve yağ artıkları kaldırılır. Bol su ile yıkanır, temizlenir. Tahtaya gerilir, ete yapışık kısmına ince elekten geçirilmiş tebeşir tozu serpilir ve yüzeyi sünger taşı ile düzeltilir. Kıllı yüzeyi de sünger taşı ile düzeltilir. Bu işlem sırasında çok dikkat edip deriyi yıpratmamak gerekir. Böylece hazırlanan deri çerçeveye gerilerek özenle saçak ve kuru havada kurutulur.

Elde edilen tirşe (parşömen) ince ve beyazdır. Buna verilen diğer bir ad ise velin'dir. Tirşe beyaz, san ve kırmızı olmak üzere üç çeşittir. Yazı derinin bir yüzüne yazılır. Ak deri adı da verilir. Ayrıca altın inceltmekte kullanılan deriye de tirşe denilir.

Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü (1039)

---

Bilgiyi Paylaşın:

Tirşe terimi hakkında yorum yazabilirsiniz.

Tirşe terimi hakkındaki yorumlar

Tirşe hakkında henüz yorum yazılmamış. Üstteki formu kullanarak ilk yorumu yazabilirsiniz.

Tirşe ile ilgili benzer terimler:

Tırnak Mühre: Şemse kapları parlatmak için kullanılan, açılmış kurşun kalemi şeklindeki mühreye verilen ad. Damar mühresi de denilir.

Tılâ: Eskiden hattatların aharladıkları kâğıdın üstüne sürdükleri madde. Kâğıtları kaygan hâle getirirdi.

Tığ: Tezhipte desenin bitiminde kullanılan bir yardımcı süsleme motifidir. Süslemeden boş kısma geçiş, pek az örnek dışında, daima tığlarla yapılmıştır. Tığlarda motif genişten dara geçmekte, incelerek son bulmaktadır. Tığlar genellikle mavi ile çekilmiş, ancak eserine ve tezhibine göre bu aha renge altın, kırmızı ve yeşil renkler de katılmıştır.

Sayfada yazı dışındaki süsler, mızrağa benzetilerek bu isim verilmiştir.

Tezyinat: Hattın bezenmesi, tezyinat, süsleme. Süsleme veya süslemeler demek anlamına gelen Arapça kelime. Zeyyene fiilinden üretilmiştir. İslam sanatında cami, mescit, külliye veya saray gibi mimari yapılarda gerçekleştirilen süslemelere denir.